کد مطلب:32184 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:21

گنجینه پرسمان » اعتقادات

چرا خداوند شيطان را آفريد و چرا وي را مهلت داد تاانسان را گمراه سازد؟

علامه طباطبايي در مورد راز آفرينش شيطان مي گويد: اگرشيطاني نبود, نظام عالم انساني هم نبود و وجود شيطاني كه انسان را به شر ومعصيت دعوت كند, از اركان نظام عالم بشريت است و نسبت به صراطمستقيم , او به منزلهء كناره و لبهء جاده است و معلوم است كه تا دو طرف براي جاده نباشد, متن جاده فرض نمي شود.(1)

عالم خلقت مانند زنجير به يكديگر مربوط مي باشد, به طوري كه ايجادجزئي از آن مستلزم ايجاد همهء آن است ; البته لازم نيست همهء موجودات مثل هم باشند. حكمت الهي اقتضا مي كند موجودات از نظر كمال و نقص مختلف باشند. اگر انجام دادن فعلي , ضروري و غير قابل ترك باشد, ديگر امر مولوي به آن معنا ندارد; وقتي امر مولوي معنا نداشت , اطاعت هم مصداق نخواهدداشت و در نتيجه مدح و ذم و ثواب و عذاب نخواهد بود و نبوت و رسالت نيزوجود نخواهد داشت . وقتي نبوت و رسالتي نباشد, اجتماع و مدنيتي نخواهدبود. اجتماع كه نباشد, انسانيتي نيست و بر همين قياس فرض نبود يك چيزمستلزم فرض نبود جميع اجزاي عالم است .(2)

علاوه بر اين خلقت شيطان از آغاز خلقت پاك و بي عيبي بود و او ساليان دراز در صف مقربان درگاه خدا و فرشتگان بود, اما سپس از درگاه الهي مطرودشد. از طرفي شيطان اختيار را از انسان سلب نكرده , بلكه كار او وسوسه است وانسان با آزادي و اختيار خود مي تواند موانع را از پيش پاي خود بردارد. در جهان بيني اسلامي موجودات جهان به دو دستهء خير و شر منقسم نمي گردند; همه چيز به جا آفريده شده است . شيطان شر محسوب نمي شود. موجود مختار بايدبر سر دوراهي قرار گيرد تا كمال و فعليت خويش را به دست آورد. در اين باره جزوه اي ارسال مي شود.

(پـاورقي 1.علامه طباطبايي , الميزان , ترجمه موسوي همداني , ج 8ص 50 با تلخيص .

(پـاورقي 2.همان .